Nguồn gốc và tuổi của Trái Đất
Với
mô hình hiện đại của Hệ Mặt Trời cùng việc các mẫu đá cổ nhất trên Trái Đất được
tìm thấy có tuổi thọ hơn 4 tỷ năm (4.03 tỷ tại Canada và 4,4 tỷ tại Tây-Trung
Australia), các nhà khoa học ngày nay đã có thể kết luận Trái Đất hình thành
vào khoảng 4,7 tỷ năm trước, là kết quả của sự tạo thành do hấp dẫn của hàng
triệu khối đá lớn nhỏ và bụi, khí trên một dải vật chất có quĩ đạo quanh Mặt Trời.
Ban
đầu, Trái Đất chỉ là một hành tinh chết nóng rực, các kim loại nặng chìm dần
vào trong và nóng chảy, đẩy các vật chất nhẹ lên trên và nguội dần. Trái Đất
lúc này có hình dạng là một quả cầu khổng lồ màu đen với những vêt nứt sáng do
phần vật chất nóng chảy bên trong. Chính các vết nức này sẽ còn tiếp tục tồn tại
hàng tỷ năm nữa, thường xuyên trở thành nhân tố quyết định cho sự tồn vong của
sự sống trên hành tinh
Các
nhà địa chất học và các nhà địa vật lý hiện đại cho rằng tuổi của Trái Đất khoảng
4,54 tỷ năm (4,54 × 109 năm± 1%). Giá trị này được xác định bằng phương pháp định
tuổi bằng đồng vị phóng xạ cho các thiên thạch dạng chondrit, và cho vật liệu
có tuổi cổ nhất trên Trái Đất đã được biết đến, cũng như các mẫu trên Mặt
Trăng.
Sau
cuộc cách mạng khoa học và sự phát triển của việc định tuổi bằng đồng vị phóng
xạ, các đo đạc hàm lượng chì trong các khoáng vật giàu urani cho thấy một vài mẫu
có tuổi hơn 1 tỷ năm. Các vật liệu cổ nhất có các khoáng vật được đinh tuổi–
các tinh thể zircon nhỏ từ Jack Hills thuộc Tây Úc – có tuổi ít nhất 4.404 tỷ
năm. So sánh giữa khối lượng và độ sáng của Mặt Trời với phần lớn các ngôi sao
khác thì thấy rằng hệ Mặt Trời không thể cổ hơn các đá này. Bao thể giàu Ca-Al
(các bao thể giàu canxi và nhôm) – là các thành phần rắn cổ nhất trong các
thiên thạch, chúng được hình thành bên trong hệ Mặt Trời – có tuổi 4,567 tỷ
năm, và là giới hạn trên của tuổi Trái Đất. Người ta giả thuyết rằng sự bồi tụ
của Trái Đất bắt đầu sớm sau sự hình thành các bao thể giàu Ca-Al và các thiên
thạch. Do thời gian bồi đắp chính xác của Trái Đất chưa được biết rõ, và các dự
đoán từ các mô hình bồi đắp khác nhau dao động trong khoảng từ vài triệu năm đến
khoảng 100 triệu năm, vì thế tuổi của Trái Đất khó xác định. Cũng khó xác định
tuổi của các đá cổ nhất lộ trên bề mặt, khi chúng là một tập hợp của rất nhiều
khoáng vật có thể có tuổi khác nhau. Hiện nay đá Acasta Gneiss thuộc miền Bắc
Canada có thể là đá cổ nhất lộ trên mặt đất được biết đến.
| Title: | Nguồn gốc và tuổi của Trái Đất |
| Authors: | Tống, Duy Thanh |
| Keywords: | Nguồn gốc và lịch sử ban đầu của vũ trụ Sự thay đổi thành phần của vũ trụ Nguồn gốc và sự phân dị của Trái Đất khởi thuỷ Sự hình thành nhân, manti và Vỏ Trái Đất |
| Issue Date: | 2017 |
| Publisher: | H. : ĐHQGHN |
| Citation: | 15 tr. |
| Abstract: | Đứt gãy chính ở Việt Nam |
| URI: | http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/18090 |
| Appears in Collections: | Thông tin địa chất và tài nguyên địa chất Việt Nam (LIC) |
Nhận xét
Đăng nhận xét